Thema artikel: inademen

Vaak krijg ik vragen over de ademhaling, hoe werkt het inademen nou precies bij het zingen en hoe werkt dat met die buik. Patricia legt uit:

Anatomie van de longen en adem spieren

Ademen doen we met de longen. Om precies te zijn: de uitwisseling van gassen doen we met de longen (de longblaasjes). De longen zelf ademen niet, ze zijn namelijk geen spier. Maar hoe komt er dan lucht binnen: inademen en uitademen doen we met ademspieren: de spieren die tussen de ribben zitten (tussenribspieren) en het middenrif.
Adem – buikademhaling: Thema Ademhaling
De tussenribspieren zorgen bij het inademing voor het uitzetten van de ribben. De longen zitten aan de binnenkant vast aan de ribbenkast, waardoor ook de longen uitzetten als de ribben uitzetten. Dat uitzetten vergroot het volume van de longen en zo ontstaat er een lagere luchtdruk in de longen ten opzichte van de lucht buiten de longen. De lucht stroomt in. Net zoals een blaasbalg doet als je de handvatten naar buiten beweegt. De tussenribspieren zijn dus ademspieren. De ribbenkast beschermt de longen als vitaal onderdeel van ons lichaam en zijn dus bewegelijk voor het uit- en inademen. Maar heel erg veel beweging zit er niet in de ribben. Het is onvoldoende als we actief zijn dus hebben we ook het middenrif als ademspier nodig.

De longen zijn van onderen het breedst en hebben daar de grootste mogelijkheid om in volume toe te nemen. Meer volume, betekent meer adem. Aan de onderkant van de longen, ongeveer ter hoogte van onze onderste ribben, zit het middenrif dat borst- en buikholte van elkaar scheidt. Het middenrif is een spier die de hele borst- en buikholte van elkaar scheidt. Geen langwerpige spier zoals in arm of been, maar een platte spier in de vorm van een koepel. Doordat het middenrif kan samentrekken wordt de koepelvorm minder hoog (de koepel wordt platter). Zo trekt het ook de longen naar beneden en het volume van de longen wordt vergroot. Zo ontstaat er lagere luchtdruk in de longen en stroomt er lucht naar binnen. Het middenrif is dus ook een ademspier en zelfs belangrijker dan de tussenribspieren.

Al helemaal duidelijk? Bekijk een filmpje van Malmberg over de werking van de ademhaling:

Om het middenrif zijn werk te kunnen laten doen ten behoeven van zingen, moeten we met een paar dingen helpen. Zo moeten we de kaak en de tong ontspannen bij het inademen, de keel ruimer maken (als bij een gaap), de knieën van het slot halen en de buikspieren echt ontspannen als we inademen. Alles in ons lichaam is met elkaar verbonden, dus als er iets dan dit vast blijft zitten kan het middenrif niet goed dalen.
Door het aanspannen (dalen) van het middenrif verruimen we dus de longinhoud, maar drukken we ook de ingewanden naar beneden. De ingewanden moeten wel ergens naar toe. Ze kunnen alleen naar de voorkant wijken omdat de achterkant van onze buikholte wordt begrenst door de wervels en het bekken. Bij het inademen wil de buik dus boller worden door de druk van de ingewanden en door de buikspier te ontspannen maken we dat boller worden mogelijk.
In een gecombineerde borst- buik inademing komt er dus een hele keten in beweging: van kaak en tong tot ingewanden en buikspier. Alles daalt en zet uit bij de inademing.

Vaak zie ik mensen de buik intrekken bij het inademen, en soms zijn mensen daardoor in verwarring. Ook als er klachten zijn van te weinig adem bij het zingen ligt de oorzaak vaak bij de inademing. Hopelijk is deze informatie een aanleiding de buikspier te gaan leren loslaten bij de inademing zodat het middenrif als ademspier zijn werk kan doen. Het zal het zingen zeker ten goede komen!

Bekijk ook een heel mooi en duidelijk filmpje van de buikademhaling en midderif

Ademen en zingen

Na het laag inademen veert de buikspier en de ingewanden weer terug naar binnen en de ribben dalen door hun gewicht. De druk in de longen neemt toe en de lucht stroomt uit. Eigenlijk doen we dat vaak in rust helemaal vanzelfsprekend. Het wordt ook wel eens de natuurlijke ademhaling genoemd. Bij het zingen gebruiken we een combinatie van borst- en buik ademhaling. Deze manier van inademen is het meest efficiënt omdat de longen in een korte tijd veel lucht kunnen binnenhalen en dat hebben we nodig voor het zingen. De gecombineerde ademhaling is ook nodig voor een goede houding bij het zingen, maar daarover in een ander artikel meer.

Zingen doen we op de uitademing, Op een ademstroom en zelfs op een hele lange uitgerekte ademstroom die wordt afgewisseld met een hele korte diepe inademing. Het verdelen van de adem over een langere tijdsperiode, zoals we met zingen doen, vergt een techniek die vaak ademsteun wordt genoemd. Een volgende keer schrijf ik over wat we met onze ademspieren doen als we zingen. Dat wordt een thema artikel over de uitademing, de ademstroom bij het zingen.

Oefenen van een goede inademing

Het VocaalAtelier heeft een aantal speciale oefeningen om de ademspieren te trainen. Oefeningen die ook vaak in de zangles, workshops en coaching aan bod komen. Heb je vragen over adem; wil je een workshop organiseren, oefenen of advies, neem dan contact op zodat we dat kunnen bespreken. Ik kom het allemaal graag toelichten.

Hopelijk heb je genoten van dit artikel, deel het dan vooral op Facebook en Twitter. Bekijk ook eens een van mijn andere artikels, bijvoorbeeld over Het effect van Lax Vox.